Weblog burgemeester

Minister Cora van Nieuwenhuizen bracht maandag een bezoek aan Lemmer. De minister van Infrastructuur en Waterstaat sprak daar met een delegatie bestuurders en inwoners uit Friese en Drentse gemeenten. De gemeenten die te maken hebben met de routes van en naar vliegveld Lelystad. Ik mocht als burgemeester van de gastgemeente het gesprek in goede banen leiden. Na afloop meldde ik via twitter dat het een goed gesprek was geweest. Op dat bericht kreeg ik veel  reacties. En een groot deel was nogal negatief. In de trant van: hoe kun je een goed gesprek hebben terwijl straks 40000 van je inwoners in de herrie zitten.

In de collegevergadering van deze week kwam het veiligheidsprogramma voor dit jaar aan de orde. Ook de politiecijfers over 2017 lagen op tafel. Het is altijd interessant om te kijken naar de cijfers: heeft het ingezette beleid gewerkt of moeten we er een tandje bijzetten? In onze gemeente hebben we op veiligheidsgebied een aantal prioriteiten gesteld. Onderwerpen waar we extra aandacht aan geven. Dat zijn woonoverlast, alcohol- en drugsoverlast, woninginbraken en jeugdoverlast. En vorig jaar hebben we de ondermijnende criminaliteit aan het rijtje toegevoegd.

Namen we vorige week afscheid van de oude gemeenteraad en installeerden we de nieuwe, deze week waren er al de eerste activiteiten. In onze gemeenteraad, die 31 leden telt, zijn er 12 leden die nieuw zijn. En dat is best even wennen, voor de nieuwelingen, maar ook voor degenen die er al wat langer zitten. Wanneer je nog niet zoveel ervaring hebt met de manier van werken in zo’n raad dan val je misschien van de ene verbazing in de andere.

Het bericht dat het AZC in Balk wordt gesloten was voor veel mensen een verrassing. Balk overleefde in 2017 de reorganisatieronde van het COA, maar moet er in 2018 alsnog aan geloven. Na de zomer gaat het centrum dicht. Als je kijkt naar de instroom van asielzoekers in ons land dan moet je vaststellen dat het logisch is dat er minder asielzoekerscentra nodig zijn. In Nederland wonen nu 20000 mensen in een AZC. Daarvan hebben 8000 mensen al een verblijfsvergunning. Zij kunnen dus doorstromen naar een woning ergens in ons land.

Het was een week met enkele bijzondere gebeurtenissen. In Leeuwarden vonden de BusinessContactDagen plaats. Een jaarlijks evenement waar bedrijven zich presenteren. Er is volop gelegenheid om contacten te leggen en zaken te doen. Als gemeentebestuur hechten we er veel waarde aan dat de bedrijven uit onze gemeente goed vertegenwoordigd zijn. Het grootste plein op deze beurs is daarom het Fryske Marrenplein. Ook dit jaar met 25 ondernemers die samen met de gemeente twee dagen lang de economische sector in ons gebied presenteren. En op dinsdagavond kwamen er net al vorig jaar weer drie bussen met andere ondernemers uit de gemeente langs om met een grote groep te laten zien dat De Fryske Marren economisch iets te bieden heeft. Het bedrijfsleven bloeit en ook deze keer werd ik weer verrast door creatieve plannen die er worden ontwikkeld.

Dat er volgende week gemeenteraadsverkiezingen zijn weten we inmiddels allemaal wel. Partijen doen hun uiterste best zoveel mogelijk kiezers te winnen. En zelf heb ik ook via diverse media geprobeerd tot een zo hoog mogelijke opkomst te komen. Want dat zou goed zijn. De lokale democratie is van groot belang. De verkiezingen verdienen het om veel aandacht te krijgen. Maar er is op 21 maart nog een stembus in ieder stembureau.

Terwijl in eigen gemeente het eerste lijsttrekkersdebat werd gehouden mocht ik deze week naar de jaarlijkse burgemeestersdagen in Lochem. Van dinsdagavond tot donderdagmiddag met een groep collega’s in gesprek met deskundigen en met elkaar over onderwerpen waar we in ons dagelijks werk mee te maken krijgen. Deze keer ging het over de stand van zaken van onze democratie en over de positie van burgemeesters bij de collegevorming. Maar ook over de wijzigingen in de wetgeving rond geestelijke gezondheidszorg en de taken die burgemeesters hebben bij de acute zorgverlening aan mensen met verward gedrag.

Vorige week schreef ik geen blog. Ik weet niet of iemand mijn wekelijkse stukje heeft gemist, maar ik vond dat ik een reden had om een week over te slaan. Ik was namelijk een lang weekend in Rome. Qua weer had ik net zo goed thuis kunnen blijven. Het schijnt in de eeuwige stad zelden zo te regenen als in de afgelopen week. We hebben besloten maar een paar nieuwe paraplu’s aan te schaffen.

De gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart komen steeds dichterbij. Vorige week hebben alle negen partijen die mee doen hun kandidatenlijsten ingeleverd. Ze staan op de website van de gemeente onder het kopje Verkiezingen. Negen partijen, met samen 165 kandidaten, gaan strijden om de gunst van de kiezer. Voor sommige kiezers is het niet zo moeilijk om een keuze te maken; je bent lid van een partij, je voelt je verbonden met een partij, of je kent iemand die op de lijst staat.

Vandaag op websites en morgen in de krant: De Fryske Marren vraagt een nieuwe algemeen directeur/gemeentesecretaris. Een interessante vacature. Ik verwacht dat er veel reacties zullen komen. Onze vorige gemeentesecretaris is naar de provincie Drenthe gegaan om daar provinciesecretaris te worden. Een mooie nieuwe taak. Maar dat betekent wel dat er bij ons een vacature is ontstaan die we graag op korte termijn willen invullen. Voor iedereen die niet dagelijks op het gemeentehuis komt zal de gemeentesecretaris een onbekende persoon en een onbekende functie zijn. Maar het is wel een heel belangrijke functie binnen de gemeentelijke organisatie.

Alle gemeenten in Nederland ontvingen deze week een brief van het Humanistisch Verbond. Het verbond wijst in deze brief alle kandidaat-gemeenteraadsleden op een opgave die ze na hun verkiezing mogelijk kunnen maken. Het gaat om het werken aan een inclusieve samenleving. Een samenleving waarin iedereen samen met anderen zijn leven kan vormgeven, midden in die samenleving en ongeacht leeftijd, achtergrond, inkomen en dergelijke.

Donderdag besteedde mijn favoriete ochtendblad drie pagina’s aan LF2018. En dan, gelukkig, niet alleen heel positief over de komende gebeurtenissen, maar ook met aandacht voor landschap, biodiversiteit en taal. Lezenswaardig. We gaan een mooi jaar tegemoet. Maar daar ging de blog van vorige week ook over. Dus nu iets anders. Deze week mocht ik op bezoek bij een echtpaar dat het 65-jarig huwelijk vierde. Er was een naturalisatieceremonie waarbij iemand na een lange procedure te hebben gevolgd eindelijk Nederlander mocht worden. En in het kader van de Nationale voorleesdagen mocht ik een mooi verhaal voorlezen aan een groep peuters bij de kinderopvang van SKIK. Leuke, en voor de betrokkenen ook bijzondere momenten. Maar daarnaast was er ook een heleboel “normaal” bestuurlijk werk, zaken die moeten gebeuren maar het nieuws niet zullen halen.

Het komt steeds dichterbij. Op 26 en 27 januari gaat LF2018 officieel van start. Leeuwarden-Fryslân 2018. Hoofdstad en provincie zijn samen een jaar lang Culturele Hoofdstad van Europa. De opening komt nog, maar intussen gebeurt er al een heleboel. Ook in onze gemeente. In mijn nieuwjaarstoespraak heb ik al verschillende culturele evenementen voorbij laten komen die dit jaar binnen onze gemeentegrenzen zijn te zien. En enkele daarvan zijn ook al begonnen of geopend.

Na een paar rustige weken rond de jaarwisseling is er nu weer volop drukte. En ook het politiek-bestuurlijke werk is weer van start gegaan. Fracties vergaderen, volgende week weer een raadscommissievergadering en deze week een informatiebijeenkomst. Deze keer in een bijzondere samenstelling. Tijdens informatiebijeenkomsten die met enige regelmaat worden gehouden worden de leden van de gemeenteraad door eigen medewerkers of externe deskundigen geïnformeerd over allerlei actuele ontwikkelingen.

In mijn nieuwjaarstoespraak heb ik alle Fryske Marders een goed en gezond 2018 gewenst, oftewel Folle lok en seine. Dat herhaal ik hier graag nog een keer. Voor het overige is deze eerste blog van 2018 gevuld met opmerkingen die de definitieve versie van die nieuwjaarstoespraak niet hebben gehaald.

Het is vandaag 22 december. Eén van de donkere dagen voor Kerst. En het is deze week buiten ook echt donker en triest. Ik hoop dat we de komende dagen letterlijk en figuurlijk van het licht mogen genieten. Net als andere jaren bereiden we ons dit jaar weer op allerlei manieren voor op de kerstdagen. Kerstborrels, kerstconcerten, kerstmarkten, kerstvieringen.

In deze laatste weken van dit jaar wordt er afscheid genomen van vijf Friese gemeenten. Op 1 januari ontstaat de nieuwe gemeente Waadhoeke en worden Leeuwarden en Súdwest-Fryslân een stukje groter. In 2018 telt onze provincie nog 20 gemeenten. Dat waren er in 2010, nog maar zeven jaar geleden, nog 31. In die relatief korte periode verdween dus een fors aantal gemeenten van de kaart. Eind 2018 zullen er nog maar 18 zijn, omdat er dan in Noord-Oost Fryslân een herindeling plaats zal vinden. En of dat de laatste herindeling zal zijn? Ik denk het niet. Er zullen de komende jaren aan de oostkant van de provincie vast nog nieuwe ontwikkelingen komen.

In bestuurlijk Nederland ging het deze week vaak over Brunssum. In die Limburgse gemeente kondigde de burgemeester zijn ontslag aan. En dat deed hij omdat een recent benoemde wethouder blijft zitten. Ondanks een integriteitsonderzoek waaruit blijkt dat de wethouder een risico vormt voor de gemeente.

Het bijzondere van de brandweer is dat het werk vooral door vrijwilligers wordt gedaan. Vrijwilligers die dag en nacht klaar staan voor uw en mijn veiligheid. Ze zijn een onmisbare schakel in de veiligheidsketen in ons land. De brandweermannen- en vrouwen rukken niet alleen uit bij brand en ongevallen, maar ze moeten er ook veel voor oefenen en ze volgen allerlei cursussen om bij de tijd te blijven. En ik merk dat heel veel vrijwilligers daarnaast ook nog bereid zijn om allerlei extra taken en klussen op zich te nemen.

In een groot deel van Fryslân waren er deze week gemeenteraadsverkiezingen. Die hangen samen met een aantal gemeentelijke herindelingen die op 1 januari tot nieuwe gemeenten leiden. De opkomst bij deze verkiezingen was niet hoog. Maar 40-45% van de kiezers heeft ook daadwerkelijk de gang naar de stembus gemaakt. Dat is weinig. Te weinig om nog van een levendige democratie te kunnen spreken?

Veel mensen kennen de burgemeester vooral van de gelegenheden waarbij hij, voorzien van ambtsketen, zijn representatieve taken uitvoert. Bij bezoeken aan schoolklassen krijg ik vaak de vraag of ik die keten (geen ketting!) altijd om heb. Nee, eigenlijk helemaal niet zo vaak. Maar deze week mocht ik op één dag drie keer iets doen waarbij de keten nodig was. En dat komt ook niet zo vaak voor.

Het was een week van uitersten. Een grote brand met een dodelijk slachtoffer, een moeilijke handhavingskwestie die ingreep op het persoonlijk leven van gemeentebestuurders, en zo nog een paar, soms emotionele, zaken. Daartegenover stonden enkele gebeurtenissen die energie gaven. Persoonlijk vond ik het mooi om afgelopen zaterdagavond mee te mogen doen met het concert van Excelsior uit Ouwsterhaule.

Deze week nam Bert Roman, de directeur van de Rabobank Sneek Zuidwest Friesland, afscheid van de bank waaraan hij lange tijd leiding heeft gegeven. Hij gaat nu dezelfde functie vervullen in Groningen. Bert zorgde er voor dat zijn bank zich ook op allerlei maatschappelijke terreinen liet zien. Ondersteuning van de zeilsport, van het skûtsjesilen, culturele activiteiten bijvoorbeeld. Maar ook organiseerde hij bijeenkomsten met mensen uit het bedrijfsleven en de overheid om samen te spreken over ontwikkelingen in onze regio. Ik heb hem dan ook van harte bedankt voor zijn inzet, ook in onze gemeente. En ik was niet de enige die naar het afscheid was gekomen.

Vorig jaar hebben wethouder Veltman en ik de European Week in Brussel bezocht. We waren toen heel tevreden over het programma en de mogelijkheid om met een heleboel collega’s uit binnen- en buitenland in contact te komen. Daarom zijn we er vorige week opnieuw een paar dagen geweest. En deze keer gingen we niet met zijn tweeën, maar met een forse delegatie uit De Fryske Marren.

Deze week werd, na lange onderhandelingen, een nieuw regeerakkoord gepresenteerd. De Tweede Kamer benoemde VVD-leider Rutte tot formateur. Hij gaat nu een nieuwe ministersploeg samenstellen zodat we over een week of twee dan echt een nieuw kabinet hebben dat gaat werken aan de uitvoering van het regeerakkoord. Onze gemeente wordt niet bij name genoemd in het nieuwe regeerakkoord. En ook het Skarster Rien aquaduct waar we al lang voor lobbyen wordt niet genoemd.

Op 5 oktober heb ik het jaarcongres van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters bezocht. Ik was er twee keer niet geweest, dus het werd ook weer eens tijd. Zo’n congres bezoek je immers niet alleen om nieuwe inzichten op te doen, maar ook om oude contacten te vernieuwen. Het congres werd gehouden in Lelystad. Met een kort filmpje maakten we kennis met die stad en de omgeving. Het vliegveld kwam ook even voorbij. Een collega uit Limburg vertelde dat hij niet wist dat er bij Lelystad een vliegveld ligt. Ik kon hem melden dat we dat in onze omgeving inmiddels heel goed weten. De inhoudelijke bijdragen gingen vooral over ontwikkelingen op het terrein van openbare orde en veiligheid.

In De Fryske Marren zijn we deze week begonnen met het zogenaamde Fotoproject. We maken een foto van onze lokale democratie. En dat doen we niet alleen. In nog negen andere gemeenten is men met hetzelfde bezig. We doen met zijn tienen mee met een Democratie Testlab van het ministerie van Binnenlandse Zaken. De vraag waar het om gaat is of we als gemeente klaar zijn om te voldoen aan de eisen die de moderne burger aan zijn gemeentebestuur stelt.

Mijn vakantie, twee weken in een huisje op het Franse platteland, ligt twee weken achter mij. Maar het lijkt veel langer geleden. Er gebeurde namelijk in de afgelopen twee werkweken zoveel dat die vakantie helemaal naar de achtergrond is verdwenen. Als ik er aan terugdenk was die vakantie overigens een prima periode.

Het was een bijzondere week. Terwijl het buiten stormde en regende werd de politiek in onze gemeente beheerst door de discussie over het leerlingenvervoer. En daarbij gingen de zeeën hoog. Vooral in de pers, op social media en via de mail. In felle bewoordingen ging een aantal mensen tekeer. Te felle bewoordingen. Normaal gesproken moeten bestuurders en politici er tegen kunnen wanneer ze kritisch worden bejegend. Maar wat mij betreft zijn er grenzen. Die werden nu overschreden.

Vorige week schreef ik dat bijna iedereen die betrokken is bij de gemeentepolitiek hijgend onderweg is naar de vakantieperiode. In de afgelopen weken is er wel heel veel vergaderd en gesproken over het jaarverslag en de kadernota. Deze week hebben we dat tijdens twee raadsvergaderingen tot een goed einde gebracht. Er zijn besluiten genomen. Maar dat ging niet zomaar.

Tijdens iedere raadsvergadering is er in onze gemeente een groep Gasten van de Raad. Iedere maand krijgt een aantal inwoners een uitnodiging om de vergadering bij te wonen met daaraan voorafgaand een kort introductieprogramma dat wordt verzorgd door enkele raadsleden en de griffier. En iedere maand is er weer belangstelling voor. Soms zijn er vijf mensen, vorige maand waren het er negentien.

De Nederlandse Veteranendag wordt dit jaar gehouden op 24 juni. In Den Haag is er een officiële bijeenkomst, een defilé, een vliegshow en allerlei andere activiteiten. De manifestatie is bedoeld om de meer dan 115.000 veteranen die ons land kent te bedanken voor hun inzet, nu en in het verleden. Veteranen zijn mannen en vrouwen van alle leeftijden die hebben deelgenomen aan missies van het Nederlandse leger. Van de Tweede Wereldoorlog tot Mali. Van al die militairen zijn er 30.000 nog steeds in dienst.

Deze blog had over het VNG-congres dat deze week werd gehouden moeten gaan. In Goes kwamen ruim tweeduizend gemeentebestuurders bij elkaar om te vergaderen, te netwerken en te luisteren naar een aantal interessante sprekers. Generaal Van Uhm sprak over leiderschap. Over dienen, over je moreel kompas en over de noodzaak jezelf iedere dag weer te verbeteren. Bestuurskundige Paul ‘t Hart ging in op de waardering (of het gebrek daaraan) dat mensen voor de overheid hebben. De overheid doet veel goed, maar de laatste fout wordt onthouden. Dat vraagt ook een andere houding van bestuurders. Enerzijds moeten ze weerbaarder zijn dan enkele decennia geleden, anderzijds moeten ze meer verbinden, openstaan voor gesprek en vooral ook luisteren. Er is nog veel meer te zeggen over het VNG-congres. Maar dat komt een andere keer misschien terug.

In de media, in kranten en op internetsites, verschijnen regelmatig ingekomen stukken. Soms met oprechte en gefundeerde kritiek op allerlei gemeentelijke plannen. Daar heb je iets aan. Vaak zijn ze echter ook heel negatief over overheidshandelingen of -beleid en niet gebaseerd op feitelijke kennis. In de krant staat er meestal wel een afzender onder. Op websites ook wel eens niet. Wanneer je als wethouder of burgemeester dit soort stukken leest is de eerste opwelling: ik ga een reactie schrijven, ik wil de schrijver en alle lezers uitleggen wat er aan de hand is. Maar in de praktijk doen we dit niet.

Vandaag viel bij ons de Kampioen, het clubblad van de ANWB, op de mat. Dat is zo'n tijdschrift dat ik altijd gelijk even doorblader en dan een paar dagen later nog eens beter lees. Mij vielen een paar foto's op van bijzondere oldtimers. Een prachtige auto uit 1910 die nu in een Haags museum staat en een verwaarloosd exemplaar dat na restauratie voor tonnen verkocht zou kunnen worden. De foto's deden mij terugdenken aan een gebeurtenis van vorige week.

Het Algemeen Dagblad publiceerde vandaag de jaarlijkse Misdaadmeter. Aan de hand van de  criminaliteitscijfers van de politie worden alle gemeenten op een rij gezet. De Fryske Marren is ten opzichte van vorig jaar gedaald op de ranglijst. De onveiligste gemeente (Amsterdam) staat op de eerste plaats. Vorig jaar stonden wij op de 314e plaats, nu op nummer 289.

Vandaag mocht ik een grote groep voormalige collega's ontvangen. De vereniging van oud-burgemeesters in Fryslân organiseerde een excursie naar onze gemeente. Daar hoort natuurlijk een ontvangst op het gemeentehuis bij. En in ons geval een bezoek aan Knooppunt Joure, om een beeld te geven van dit enorme project dat steeds meer vorm krijgt.

Op 4 mei stonden we met een grote groep mensen, kinderen en volwassenen op de plek voor de dodenherdenking in Joure. 72 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog stonden we daar om te herdenken. Om te luisteren naar gedichten en muziek. Om kransen te leggen en om stil te zijn. Ik was voor het eerst bij de herdenking in Joure. En ik was onder de indruk van de manier waarop Joure herdenkt. Net als vorig jaar in Balk overigens. Maar ik was ook, zoals ieder jaar opnieuw, onder de indruk van het waarom van de herdenkingen op 4 mei.