Weblog burgemeester

Gisteravond was de première van Weispield. Een bijzonder openluchtspel op een bijzondere locatie. Op het eilandje de Marchjepôle in het Tjeukemeer wordt een theatervoorstelling gespeeld. Dat betekent dat alle bezoekers per schip moeten worden gebracht. Aan boord begint de voorstelling eigenlijk al. Met verhalen worden de bezoekers voorbereid op de voorstelling. Meer dan 150 mensen zijn betrokken bij Weispield.

Een aantal weken geleden kwamen alle medewerkers van de gemeente die een taak hebben op het terrein van jeugd en jongeren bij elkaar voor een workshop over kindermishandeling. Er zijn voldoende protocollen en meldcodes, maar hoe zorg je nu dat die ook zo vroeg mogelijk in werking worden gezet bij een vermoeden van kindermishandeling. Daar ging het gesprek over.

Tijdens een netwerkbijeenkomst met gemeentebestuurders en ondernemers vertelde iemand deze week dat het soms moeilijk is om met een burgemeester of wethouder in contact te komen. Wij, één van mijn Friese collega’s en ik, waren verbaasd. Het is onze ervaring dat het juist niet moeilijk is om een afspraak met een collegelid te maken. Goede contacten met inwoners, vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven zijn immers essentieel voor een goed functionerend gemeentebestuur.

Zo nu en dan geef mijn blog een kijkje in mijn agenda. Daar staan veel terugkerende activiteiten in, maar vaak ook bijzondere dingen. Afgelopen vrijdag bijvoorbeeld was ik in Lelystad, te gast bij mijn collega Ina Adema. Samen met een stuk of tien andere collega’s hebben we in 2010 in het “klasje” voor beginnende burgemeesters gezeten. Ieder jaar komen we nog een dag bij elkaar om ervaringen uit te wisselen en bijzondere projecten in een gemeente te bekijken.

Gisteren was het dan zover. In de vergadering van de gemeenteraad kreeg ik het eerste exemplaar van het coalitieakkoord overhandigd. Op 21 maart zijn de verkiezingen voor een nieuwe gemeenteraad gehouden. Daarna is er een informateur aan de slag gegaan om te onderzoeken welke partijen met elkaar een coalitie zouden kunnen vormen. Op 12 april lichtte informateur Sander de Rouwe zijn verslag toe in een extra vergadering van de gemeenteraad. Daarna is de formatiefase van start gegaan onder leiding van Wendy Zuidema.

De voorbije week stond vooral in het teken van bestaande contacten versterken en nieuwe contacten leggen. Ik maakte kennis met een nieuwe bankdirecteur en een nieuwe politiechef en voerde de eerste overleggen met onze nieuwe gemeentesecretaris die volgende week met haar werk begint. Ook hadden we een “heidag” met de gemeenteraad en het college om elkaar beter te leren kennen en werkafspraken voor de komende jaren te leggen.

We stonden er weer mooi op in de (social) media. Heel veel gedoe over het tekort op het sociaal domein. Maar ging alles wat we lazen niet vooral over de randverschijnselen en veel minder over de inhoud? Ik krijg, net als raadsleden, ook vragen van inwoners. Men wil graag weten wat er nu precies aan de hand is. Sinds 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdzorg en voor de ondersteuning van mensen die hulp nodig hebben. Bijvoorbeeld in de vorm van een traplift, scootmobiel of huishoudelijke hulp. Voor 2015 waren rijk en provincie (financieel) verantwoordelijk voor deze taken. Nu doet de gemeente dat. Maar het budget werd vanaf het begin gekort.

Als ik naar mijn agenda kijk dan is Sloten op dit moment de plek met de meeste activiteiten. Sloten is ook niet voor niets de enige stad binnen De Fryske Marren. En dit jaar is het ook onze eigen culturele hoofdstad. Afgelopen weekend lag de Tromp in Sloten. Een prachtig zeilschip met aan boord een tentoonstelling over de 11 fonteinen die binnenkort in gebruik worden genomen.

Vorige week vierden we Koningsdag. In eigen gemeente in allerlei dorpen met vrijmarkten, muziek en andere activiteiten. De Koninklijke familie was op bezoek in Groningen. De viering van Koningsdag kreeg daar een nieuwe dimensie. Er was in het programma ruim aandacht voor de aardbevingsproblematiek in de provincie. Feest werd zo vermengd met inhoud. Mooi dat onze Koning op deze manier zijn verbindende rol in onze samenleving wil invullen.

Minister Cora van Nieuwenhuizen bracht maandag een bezoek aan Lemmer. De minister van Infrastructuur en Waterstaat sprak daar met een delegatie bestuurders en inwoners uit Friese en Drentse gemeenten. De gemeenten die te maken hebben met de routes van en naar vliegveld Lelystad. Ik mocht als burgemeester van de gastgemeente het gesprek in goede banen leiden. Na afloop meldde ik via twitter dat het een goed gesprek was geweest. Op dat bericht kreeg ik veel  reacties. En een groot deel was nogal negatief. In de trant van: hoe kun je een goed gesprek hebben terwijl straks 40000 van je inwoners in de herrie zitten.

In de collegevergadering van deze week kwam het veiligheidsprogramma voor dit jaar aan de orde. Ook de politiecijfers over 2017 lagen op tafel. Het is altijd interessant om te kijken naar de cijfers: heeft het ingezette beleid gewerkt of moeten we er een tandje bijzetten? In onze gemeente hebben we op veiligheidsgebied een aantal prioriteiten gesteld. Onderwerpen waar we extra aandacht aan geven. Dat zijn woonoverlast, alcohol- en drugsoverlast, woninginbraken en jeugdoverlast. En vorig jaar hebben we de ondermijnende criminaliteit aan het rijtje toegevoegd.

Namen we vorige week afscheid van de oude gemeenteraad en installeerden we de nieuwe, deze week waren er al de eerste activiteiten. In onze gemeenteraad, die 31 leden telt, zijn er 12 leden die nieuw zijn. En dat is best even wennen, voor de nieuwelingen, maar ook voor degenen die er al wat langer zitten. Wanneer je nog niet zoveel ervaring hebt met de manier van werken in zo’n raad dan val je misschien van de ene verbazing in de andere.

Het bericht dat het AZC in Balk wordt gesloten was voor veel mensen een verrassing. Balk overleefde in 2017 de reorganisatieronde van het COA, maar moet er in 2018 alsnog aan geloven. Na de zomer gaat het centrum dicht. Als je kijkt naar de instroom van asielzoekers in ons land dan moet je vaststellen dat het logisch is dat er minder asielzoekerscentra nodig zijn. In Nederland wonen nu 20000 mensen in een AZC. Daarvan hebben 8000 mensen al een verblijfsvergunning. Zij kunnen dus doorstromen naar een woning ergens in ons land.

Het was een week met enkele bijzondere gebeurtenissen. In Leeuwarden vonden de BusinessContactDagen plaats. Een jaarlijks evenement waar bedrijven zich presenteren. Er is volop gelegenheid om contacten te leggen en zaken te doen. Als gemeentebestuur hechten we er veel waarde aan dat de bedrijven uit onze gemeente goed vertegenwoordigd zijn. Het grootste plein op deze beurs is daarom het Fryske Marrenplein. Ook dit jaar met 25 ondernemers die samen met de gemeente twee dagen lang de economische sector in ons gebied presenteren. En op dinsdagavond kwamen er net al vorig jaar weer drie bussen met andere ondernemers uit de gemeente langs om met een grote groep te laten zien dat De Fryske Marren economisch iets te bieden heeft. Het bedrijfsleven bloeit en ook deze keer werd ik weer verrast door creatieve plannen die er worden ontwikkeld.

Dat er volgende week gemeenteraadsverkiezingen zijn weten we inmiddels allemaal wel. Partijen doen hun uiterste best zoveel mogelijk kiezers te winnen. En zelf heb ik ook via diverse media geprobeerd tot een zo hoog mogelijke opkomst te komen. Want dat zou goed zijn. De lokale democratie is van groot belang. De verkiezingen verdienen het om veel aandacht te krijgen. Maar er is op 21 maart nog een stembus in ieder stembureau.

Terwijl in eigen gemeente het eerste lijsttrekkersdebat werd gehouden mocht ik deze week naar de jaarlijkse burgemeestersdagen in Lochem. Van dinsdagavond tot donderdagmiddag met een groep collega’s in gesprek met deskundigen en met elkaar over onderwerpen waar we in ons dagelijks werk mee te maken krijgen. Deze keer ging het over de stand van zaken van onze democratie en over de positie van burgemeesters bij de collegevorming. Maar ook over de wijzigingen in de wetgeving rond geestelijke gezondheidszorg en de taken die burgemeesters hebben bij de acute zorgverlening aan mensen met verward gedrag.

Vorige week schreef ik geen blog. Ik weet niet of iemand mijn wekelijkse stukje heeft gemist, maar ik vond dat ik een reden had om een week over te slaan. Ik was namelijk een lang weekend in Rome. Qua weer had ik net zo goed thuis kunnen blijven. Het schijnt in de eeuwige stad zelden zo te regenen als in de afgelopen week. We hebben besloten maar een paar nieuwe paraplu’s aan te schaffen.

De gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart komen steeds dichterbij. Vorige week hebben alle negen partijen die mee doen hun kandidatenlijsten ingeleverd. Ze staan op de website van de gemeente onder het kopje Verkiezingen. Negen partijen, met samen 165 kandidaten, gaan strijden om de gunst van de kiezer. Voor sommige kiezers is het niet zo moeilijk om een keuze te maken; je bent lid van een partij, je voelt je verbonden met een partij, of je kent iemand die op de lijst staat.

Vandaag op websites en morgen in de krant: De Fryske Marren vraagt een nieuwe algemeen directeur/gemeentesecretaris. Een interessante vacature. Ik verwacht dat er veel reacties zullen komen. Onze vorige gemeentesecretaris is naar de provincie Drenthe gegaan om daar provinciesecretaris te worden. Een mooie nieuwe taak. Maar dat betekent wel dat er bij ons een vacature is ontstaan die we graag op korte termijn willen invullen. Voor iedereen die niet dagelijks op het gemeentehuis komt zal de gemeentesecretaris een onbekende persoon en een onbekende functie zijn. Maar het is wel een heel belangrijke functie binnen de gemeentelijke organisatie.

Alle gemeenten in Nederland ontvingen deze week een brief van het Humanistisch Verbond. Het verbond wijst in deze brief alle kandidaat-gemeenteraadsleden op een opgave die ze na hun verkiezing mogelijk kunnen maken. Het gaat om het werken aan een inclusieve samenleving. Een samenleving waarin iedereen samen met anderen zijn leven kan vormgeven, midden in die samenleving en ongeacht leeftijd, achtergrond, inkomen en dergelijke.

Donderdag besteedde mijn favoriete ochtendblad drie pagina’s aan LF2018. En dan, gelukkig, niet alleen heel positief over de komende gebeurtenissen, maar ook met aandacht voor landschap, biodiversiteit en taal. Lezenswaardig. We gaan een mooi jaar tegemoet. Maar daar ging de blog van vorige week ook over. Dus nu iets anders. Deze week mocht ik op bezoek bij een echtpaar dat het 65-jarig huwelijk vierde. Er was een naturalisatieceremonie waarbij iemand na een lange procedure te hebben gevolgd eindelijk Nederlander mocht worden. En in het kader van de Nationale voorleesdagen mocht ik een mooi verhaal voorlezen aan een groep peuters bij de kinderopvang van SKIK. Leuke, en voor de betrokkenen ook bijzondere momenten. Maar daarnaast was er ook een heleboel “normaal” bestuurlijk werk, zaken die moeten gebeuren maar het nieuws niet zullen halen.

Het komt steeds dichterbij. Op 26 en 27 januari gaat LF2018 officieel van start. Leeuwarden-Fryslân 2018. Hoofdstad en provincie zijn samen een jaar lang Culturele Hoofdstad van Europa. De opening komt nog, maar intussen gebeurt er al een heleboel. Ook in onze gemeente. In mijn nieuwjaarstoespraak heb ik al verschillende culturele evenementen voorbij laten komen die dit jaar binnen onze gemeentegrenzen zijn te zien. En enkele daarvan zijn ook al begonnen of geopend.

Na een paar rustige weken rond de jaarwisseling is er nu weer volop drukte. En ook het politiek-bestuurlijke werk is weer van start gegaan. Fracties vergaderen, volgende week weer een raadscommissievergadering en deze week een informatiebijeenkomst. Deze keer in een bijzondere samenstelling. Tijdens informatiebijeenkomsten die met enige regelmaat worden gehouden worden de leden van de gemeenteraad door eigen medewerkers of externe deskundigen geïnformeerd over allerlei actuele ontwikkelingen.

In mijn nieuwjaarstoespraak heb ik alle Fryske Marders een goed en gezond 2018 gewenst, oftewel Folle lok en seine. Dat herhaal ik hier graag nog een keer. Voor het overige is deze eerste blog van 2018 gevuld met opmerkingen die de definitieve versie van die nieuwjaarstoespraak niet hebben gehaald.

Het is vandaag 22 december. Eén van de donkere dagen voor Kerst. En het is deze week buiten ook echt donker en triest. Ik hoop dat we de komende dagen letterlijk en figuurlijk van het licht mogen genieten. Net als andere jaren bereiden we ons dit jaar weer op allerlei manieren voor op de kerstdagen. Kerstborrels, kerstconcerten, kerstmarkten, kerstvieringen.

In deze laatste weken van dit jaar wordt er afscheid genomen van vijf Friese gemeenten. Op 1 januari ontstaat de nieuwe gemeente Waadhoeke en worden Leeuwarden en Súdwest-Fryslân een stukje groter. In 2018 telt onze provincie nog 20 gemeenten. Dat waren er in 2010, nog maar zeven jaar geleden, nog 31. In die relatief korte periode verdween dus een fors aantal gemeenten van de kaart. Eind 2018 zullen er nog maar 18 zijn, omdat er dan in Noord-Oost Fryslân een herindeling plaats zal vinden. En of dat de laatste herindeling zal zijn? Ik denk het niet. Er zullen de komende jaren aan de oostkant van de provincie vast nog nieuwe ontwikkelingen komen.

In bestuurlijk Nederland ging het deze week vaak over Brunssum. In die Limburgse gemeente kondigde de burgemeester zijn ontslag aan. En dat deed hij omdat een recent benoemde wethouder blijft zitten. Ondanks een integriteitsonderzoek waaruit blijkt dat de wethouder een risico vormt voor de gemeente.

Het bijzondere van de brandweer is dat het werk vooral door vrijwilligers wordt gedaan. Vrijwilligers die dag en nacht klaar staan voor uw en mijn veiligheid. Ze zijn een onmisbare schakel in de veiligheidsketen in ons land. De brandweermannen- en vrouwen rukken niet alleen uit bij brand en ongevallen, maar ze moeten er ook veel voor oefenen en ze volgen allerlei cursussen om bij de tijd te blijven. En ik merk dat heel veel vrijwilligers daarnaast ook nog bereid zijn om allerlei extra taken en klussen op zich te nemen.

In een groot deel van Fryslân waren er deze week gemeenteraadsverkiezingen. Die hangen samen met een aantal gemeentelijke herindelingen die op 1 januari tot nieuwe gemeenten leiden. De opkomst bij deze verkiezingen was niet hoog. Maar 40-45% van de kiezers heeft ook daadwerkelijk de gang naar de stembus gemaakt. Dat is weinig. Te weinig om nog van een levendige democratie te kunnen spreken?

Veel mensen kennen de burgemeester vooral van de gelegenheden waarbij hij, voorzien van ambtsketen, zijn representatieve taken uitvoert. Bij bezoeken aan schoolklassen krijg ik vaak de vraag of ik die keten (geen ketting!) altijd om heb. Nee, eigenlijk helemaal niet zo vaak. Maar deze week mocht ik op één dag drie keer iets doen waarbij de keten nodig was. En dat komt ook niet zo vaak voor.

Het was een week van uitersten. Een grote brand met een dodelijk slachtoffer, een moeilijke handhavingskwestie die ingreep op het persoonlijk leven van gemeentebestuurders, en zo nog een paar, soms emotionele, zaken. Daartegenover stonden enkele gebeurtenissen die energie gaven. Persoonlijk vond ik het mooi om afgelopen zaterdagavond mee te mogen doen met het concert van Excelsior uit Ouwsterhaule.

Deze week nam Bert Roman, de directeur van de Rabobank Sneek Zuidwest Friesland, afscheid van de bank waaraan hij lange tijd leiding heeft gegeven. Hij gaat nu dezelfde functie vervullen in Groningen. Bert zorgde er voor dat zijn bank zich ook op allerlei maatschappelijke terreinen liet zien. Ondersteuning van de zeilsport, van het skûtsjesilen, culturele activiteiten bijvoorbeeld. Maar ook organiseerde hij bijeenkomsten met mensen uit het bedrijfsleven en de overheid om samen te spreken over ontwikkelingen in onze regio. Ik heb hem dan ook van harte bedankt voor zijn inzet, ook in onze gemeente. En ik was niet de enige die naar het afscheid was gekomen.

Vorig jaar hebben wethouder Veltman en ik de European Week in Brussel bezocht. We waren toen heel tevreden over het programma en de mogelijkheid om met een heleboel collega’s uit binnen- en buitenland in contact te komen. Daarom zijn we er vorige week opnieuw een paar dagen geweest. En deze keer gingen we niet met zijn tweeën, maar met een forse delegatie uit De Fryske Marren.

Deze week werd, na lange onderhandelingen, een nieuw regeerakkoord gepresenteerd. De Tweede Kamer benoemde VVD-leider Rutte tot formateur. Hij gaat nu een nieuwe ministersploeg samenstellen zodat we over een week of twee dan echt een nieuw kabinet hebben dat gaat werken aan de uitvoering van het regeerakkoord. Onze gemeente wordt niet bij name genoemd in het nieuwe regeerakkoord. En ook het Skarster Rien aquaduct waar we al lang voor lobbyen wordt niet genoemd.

Op 5 oktober heb ik het jaarcongres van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters bezocht. Ik was er twee keer niet geweest, dus het werd ook weer eens tijd. Zo’n congres bezoek je immers niet alleen om nieuwe inzichten op te doen, maar ook om oude contacten te vernieuwen. Het congres werd gehouden in Lelystad. Met een kort filmpje maakten we kennis met die stad en de omgeving. Het vliegveld kwam ook even voorbij. Een collega uit Limburg vertelde dat hij niet wist dat er bij Lelystad een vliegveld ligt. Ik kon hem melden dat we dat in onze omgeving inmiddels heel goed weten. De inhoudelijke bijdragen gingen vooral over ontwikkelingen op het terrein van openbare orde en veiligheid.

In De Fryske Marren zijn we deze week begonnen met het zogenaamde Fotoproject. We maken een foto van onze lokale democratie. En dat doen we niet alleen. In nog negen andere gemeenten is men met hetzelfde bezig. We doen met zijn tienen mee met een Democratie Testlab van het ministerie van Binnenlandse Zaken. De vraag waar het om gaat is of we als gemeente klaar zijn om te voldoen aan de eisen die de moderne burger aan zijn gemeentebestuur stelt.

Mijn vakantie, twee weken in een huisje op het Franse platteland, ligt twee weken achter mij. Maar het lijkt veel langer geleden. Er gebeurde namelijk in de afgelopen twee werkweken zoveel dat die vakantie helemaal naar de achtergrond is verdwenen. Als ik er aan terugdenk was die vakantie overigens een prima periode.

Het was een bijzondere week. Terwijl het buiten stormde en regende werd de politiek in onze gemeente beheerst door de discussie over het leerlingenvervoer. En daarbij gingen de zeeën hoog. Vooral in de pers, op social media en via de mail. In felle bewoordingen ging een aantal mensen tekeer. Te felle bewoordingen. Normaal gesproken moeten bestuurders en politici er tegen kunnen wanneer ze kritisch worden bejegend. Maar wat mij betreft zijn er grenzen. Die werden nu overschreden.